Về nhuộm: Vỏ lựu

Vỏ lựu là thứ rất quen thuộc với chúng ta và thường bị vứt vỏ sau khi ăn quả. Tuy vậy, chúng lại là một vị thuốc rất nhiều công dụng trong Đông y và có thể dùng để nhuộm được.

Vỏ lựu sau khi đun lên sẽ được nước màu vàng nâu, nước này cũng có thể dùng để nhuộm luôn và lên màu vàng trầm trên vải.

^{Đun vỏ lựu}

^{Màu vàng trầm nhuộm từ nước vỏ lựu}

Ngoài tông vàng trầm, vỏ lựu còn là một trong những nguyên liệu thông dụng để nhuộm màu đen, vì nước vỏ lựu khi kết hợp với muối sắt sẽ cho ra thứ nước có màu đen đặc như mực, và có độ bám dính trên vải rất cao do vỏ lựu có nhiều chất tanin. Dùng nước này để nhuộm sẽ rất bền màu, nhưng từ đó muốn ra được sắc đen trên vải cũng không dễ.

Vải nhuộm đen thông thường sẽ lên sắc độ dần dần từ màu nhạt (ví dụ xám, nâu, xanh chàm, xanh rêu), đến màu đậm (như xám đen, nâu đen, xanh than, rêu đen), chuyển đen (màu chưa thuần, vẫn còn ánh một chút các sắc khác như xám, nâu, tím, rêu), rồi cuối cùng là đen tuyền (màu đen sâu nhất). Và mỗi lần muốn chuyển lên tông màu cao hơn thì số lần nhuộm có thể tăng theo cấp số nhân.

Sử dụng vỏ lựu thì chỉ cần 1, 2 lần nhuộm đầu tiên là vải đã có được màu xám đen rồi, nhưng để lên được nấc đen (màu chưa thuần) thì cần tận 10 đến 15 lần nhuộm. Và theo độ ăn màu của vải, bọn mình phỏng đoán để lên được màu đen tuyền thì với vỏ lựu cần nhuộm tầm 50 lần trở lên.

Chính vì vậy, để Lãnh Mỹ A hay những tấm vải nhuộm chàm của người dân tộc ra được màu đen tuyền không hề đơn giản, với số lần nhuộm có thể lên tới cả trăm lần tuỳ thuộc vào độ bám màu của từng chất liệu vải. Có lẽ đó cũng là lý do vì sao từ xưa trang phục màu đen tuyền vẫn luôn được coi là màu rất trang trọng, quyền quý.